Τασσώ Γαΐλα, Φιλόλογος
Ικαριώτικα Νέα
Μια κριτική στο βιβλίο του Κώστα Μαρδά «Γυμνή Θεολογία»
Μόλις κυκλοφόρησε η δεύτερη ποιητική συλλογή του Κώστα Μαρδά «Γυμνή Θεολογία», (εκδόσεις Βακχικόν) 7 χρόνια μετά την κυκλοφορία της συλλογής του «Αθήνα με Θολό Ποτάμι» (εκδόσεις Άγκυρα).
Διαβάζοντας-πριν δυο χρόνια-, τη συλλογή «Αθήνα με Θολό Ποτάμι», γνώρισα έναν ποιητή αυθεντικό, αληθινό και όχι κατασκεύασμα εκδοτικού οίκου. Τώρα, ξεφυλλίζω το «Γυμνή Θεολογία», και… τι να πω;
Επτά χρόνια χρυσής σιωπής, ή καλύτερα δημιουργικής γραφής, επτά τα χρόνια που χρειάστηκε ο Κώστας Μαρδάς, για να παρουσιάσει τη δεύτερη ποιητική του δουλειά.
Και, σύμπτωση; Επτά και τα χρόνια που η Ελλάδα βρίσκεται στα χρόνια της κρίσης με την εξαντλητική πίεση της πολιτικής των μνημονίων και τη σωρευτική – εξάντληση των πολιτών που έφτασαν να αντιμετωπίζουν την προαναφερόμενη κρίση με ψυχοφάρμακα και με την οργή και την απαισιοδοξία τους να δημιουργεί ένα εφιαλτικό κλίμα….
Επτά χρόνια σιωπής του ποιητή; Ασφαλώς, όχι! Σκυμμένος ο Κώστας Μαρδάς πάνω από τον πάσχοντα συμπολίτη του μοιράζεται τον πόνο του και έρχεται με το «Γυμνή Θεολογία» να του απλώσει το χέρι, να απαλύνει τον πόνο του, να σβήσει τα δάκρυά του…
Τελικά, ο Θεός συμπονεί και προστατεύει τους ανθρώπους. Θεός -ο ποιητής των Πάντων-, προνοεί και στέλνει ανάμεσά μας χαρισματικά και ταλαντούχα παιδιά του, μικρούς Θεούς-ποιητές που με τους εμπνευσμένους στίχους τους μας προσφέρουν όχι ότι τα ψυχοφάρμακα, αλλά ότι η προσευχή…
Σε όσους ξέρουν να… προσεύχονται καθώς και να… διαβάζουν ποίηση προτείνω το βιβλίο «Γυμνή Θεολογία» γιατί με την ανάγνωσή του θα βιώσουν την εμπειρία ανάγνωσης ποιητικής συλλογής υψηλής αισθητικής. Ναι, αυτό το πιστεύω, ότι δηλαδή η «Γυμνή Θεολογία» του Κώστα Μαρδά είναι μια πνευματική πρόταση υψηλής αισθητικής.
Τώρα, σχετικά με το ερώτημα, τι είδους ποιητής είναι τελικά ο Κώστας Μαρδάς; Θα σας απογοητεύσω. Δεν γνωρίζω. Τον διακρίνει ο Σουρεαλισμός; Οπαδός Καβαφικής Σχολής; Τέλος πάντων, είναι μέλος κάποιας ποιητικής υπάρχουσας σχολής; Κατ’ εμέ ο Κώστας Μαρδάς, δεν ανήκει, δεν μιμείται και δεν υπηρετεί καμία υπάρχουσα ποιητική τάση, δεν τον κατατάσσω… πουθενά. Ο Κώστας Μαρδάς είναι ποιητής που ίσως ηγηθεί σχολής, ποιητής αυτόφωτο ταλέντο με καθαρά προσωπικό στυλ γραφής. Είναι ο Κώστας Μαρδάς!
Τίτλος: Έλλειψη
«Πάντοτε πικραίνομαι
με τόπους δίχως δέντρα.
Όπως ένα χωριό
με δίχως καφενείο.
Χώμα χωρίς νεκρό» (σελ.21).
Χώμα χωρίς νεκρό και συμπληρώνω και χώρα σε αέναη αιχμαλωσία με πολίτες σε κακή ψυχολογία, χαμηλή εθνική και προσωπική αυτοπεποίθηση. Εδώ, λοιπόν, τον λόγο παίρνει ο ποιητής μας, ο Κώστας Μαρδάς και με στίχους καταγραφή-απεικόνιση της εφιαλτικής σύγχρονης πραγματικότητας οδηγεί τον αναγνώστη του όπου θα τον οδηγούσε και η προσευχή. Σε ένα προσωπικό-πνευματικό θαύμα…
«Τα χιόνια λίπος
στη μικρή καρδιά μου…»
Στίχος από το ποίημα «Εσωκλείοντας» (σελ.110). Αναρωτιέμαι, πως είναι δυνατόν με επτά και μόνο λέξεις ο ποιητής λες και ζωγραφίζει έναν πίνακα ή γράφει ένα ογκώδες μυθιστόρημα για να μας περιγράψει το τραυματικό βίωμα του από την περίοδο της οικογενειακής μετανάστευσης στον Καναδά.
Ειρήσθω εν παρόδω, να πω ότι στην τελευταία της συλλογής ενότητα «ΜΗΤΡΟΣ ΤΕ ΚΑΙ ΠΑΤΡΟΣ» -όπου και ο προαναφερόμενος στίχος-, βρήκα ποιήματα αναφορά στον πατέρα και τη μητέρα από τα καλύτερα του είδους -πάντα κατ’ εμέ-, που αποκαλύπτουν την υπερευαισθησία του ποιητή καθώς και την ένταση του βάθους και του πάθους των προσωπικών του συναισθημάτων.
Από το ποίημα «Θεολογία» τελευταίο της συλλογής:
«Θεολογία
Κάνεις στ’ αλήθεια το γύρο του θανάτου
κυκλώνοντας τα θεϊκά;
΄Η μήπως είσαι μια δήθεν
και με προδίδεις στους υπεναντίους;»
Το μόνο σίγουρο: Η ανάγνωση της συλλογής δεν θα προδώσει τους φίλους της ποίησης…
(Κώστας Μαρδάς: «Γυμνή Θεολογία». Έκδοση Vakxikon.gr, Ασκληπιού 17, Αθήνα. Σεπτέμβρης 2016).